نذر، تنها یک اقدام مالی یا سنتی نیست، بلکه حقیقتی عمیق در مسیر
بندگی خداوند و پیوند با اولیای الهی است.
نذری که با نیت قربت و محبت به اهلبیت (ع) ادا
میشود، نهتنها وسیلهای برای جلب رحمت الهی، بلکه عاملی مؤثر در آرامش روح،
اصلاح نفس و تقویت همبستگی اجتماعی است.
از نگاه اسلام، نذورات در کنار نماز، زکات و
دیگر عبادات، زمینهساز تقرب مؤمن به خداوند است، چنانکه امیرالمؤمنین علی (ع)،
فرمود: «نماز و زکات با یکدیگر مایه تقرب مسلمانان است.»
انسان مؤمن باید بادل و دست در راه خدا قدم
بردارد؛ تنها با نماز، مسیر بندگی کامل نمیشود. وقتی از مال خود انفاق میکنیم،
هم روح خود را سبک میکنیم و هم زمینهٔ لطافت دل و شادکردن دل دیگران را فراهم میسازیم
و همانگونه که حضرت علی (ع) فرمودند، هر شادی که در دل مؤمنی ایجاد کنیم، برایمان
سپری معنوی در برابر بلاها، خواهد بود.
نذورات مردمی که به آستان قدس رضوی تقدیم میشود،
صرفاً یک کمک مالی نیست؛ بلکه بذر محبت امام رضا (ع) را در دلها میکارد.
هر نذر، پیوندی است میان زائر و امام. این
نذورات، بسترساز خدمت به زائران، تسهیل امور زیارت و حتی تأمین برخی نیازهای جاری
حرم است، اما حقیقت آن، بسیار فراتر از امور خدماتی است.
از امام علی (ع) نقل است که: «صدقه دوای سودمند
است، درد بخل را درمان میکند و نابرابریهای اجتماعی را کاهش میدهد.»
نذورات، نهفقط برای رفع نیاز یک فرد یا یک
نهاد، بلکه برای درمان یک درد اجتماعی به کار میرود؛ آن هم در جامعهای که همه ما
ساکنان یک کشتی هستیم، انسان مؤمن نمیتواند نسبت به نیاز دیگران بیتفاوت بماند.
بر این باورم که نذورات آستان قدس رضوی، علاوه
بر آن که باید در خدمت حرم و زائران باشد، میتواند در عرصه فرهنگسازی، انسانسازی
و نشر معارف اهل بیت(ع) نیز، نقشآفرین شود.
امام رضا (ع) میفرمایند: «رَحِمَ اللهُ عَبداً
أحيی أمرَنا؛… یَتَعَلَّم عُلُومَنا وَ يُعَلِّمُها النَّاسَ، فَإنَّ النَّاسَ لَو
عَلِمُوا مَحَاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعُونَا»، زنده نگهداشتن امر اهلبیت (ع)،
تنها با ذکر مصیبت یا برگزاری مراسم نیست؛ انتقال علوم و معارف آنان به دلهای
تشنه، وظیفهای است که میتوان از رهگذر نذورات نیز، به آن رسید.
اگر بخشی از این نذورات صرف برنامههای تربیتی،
تبلیغی و معرفتی شود، هم مشکل مالی نیازمندان حل میشود و هم خلأهای فکری و
اعتقادی جامعه، ترمیم میگردد.
از طرفی نذر، یک «وسیله» است؛ نه فقط برای کمک
به دیگران، بلکه برای ساختن خودمان. وقتی نذر را در آستان مقدس امام رضا (ع) ادا
میکنیم، در حقیقت، تکهای از دلمان را به ضریح امام گره میزنیم؛ ضریحی که مأمن
دردها، امیدها و دعاهای مردم است.
خدمت به حرم، خدمت به دلهای عاشق است.
نذر، اگر در مسیر تربیت، تبلیغ و گرهگشایی به
کار گرفته شود، میتواند هم حرم را آباد کند، هم جامعه را و هم دلهای ما را.