به گزارش روابط عمومی مجتمع حضرت مهدی (عج)، حجت‌الاسلام‌ والمسلمین نظافت، عضو شورای عالی این حوزه، در مراسم اولین سالگرد شهید رئیسی و شهدای خدمت که در محل مدرسه علمیه عالی نواب برگزار شد، ضمن اشاره به نقش شهید رئیسی به‌عنوان یک الگوی تربیتی برای طلاب جوان، اظهار داشت: این جلسه خاصیتش این است که همه ما، به‌ویژه جوان‌ها، همواره الگوهای خود را به یاد داشته باشیم. شهید رئیسی و دیگرانی که در مسیر خدمت به حوزه امام زمان(عج) توفیقاتی یافتند، باید در مقابل چشم ما قرار بگیرند. خاصیت این مراسم نباید تنها به یک گردهمایی نمادین یا بیانیه‌ای ختم شود، بلکه باید موجب الهام‌گیری و الگوسازی شود.

وی در ادامه افزود: لازم است ویژگی‌های شهید رئیسی را بررسی کنیم و ببینیم چگونه می‌توان از این ویژگی‌ها در تربیت نسل جوان استفاده کرد. شهید رئیسی در زندگی و تربیت خود درس‌ها و آموزه‌های فراوانی به ما داده است. او شخصیتی جامع داشت که به یک بعد در زندگی قناعت نکرد، این شهید والامقام ابعاد مختلف فضایل اخلاقی و اجتماعی را در خود پرورش داده بود. از یک‌سو پدر معنوی طلاب جوان بود، از سوی دیگر توانسته بود برای اساتید، مسئولان و حتی آحاد جامعه الهام‌بخش باشد. ما باید فکر کنیم و ببینیم راه تکثیر ویژگی‌های شخصیتی شهید رئیسی چیست. نباید چنین شخصیت‌هایی نادر و کمیاب باشند.

ویژگی‌های زندگی شهید رئیسی و الگوگیری از سختی‌ها

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت درباره ویژگی‌های زندگی شهید رئیسی و سختی‌هایی که در مسیر طلبگی و مبارزه با مشکلات تحمل کرد، گفت: دوران شهید رئیسی، دوران پرمشقتی بود. شهید رئیسی سال‌های اولیه زندگی خود را در فقر و گرفتاری مادی و غربت سپری کرد. از کودکی پدر خود را از دست داده بود و با وجود تمام این سختی‌ها، توانست به جایگاهی والا برسد. زندگی افرادی چون شهید رئیسی نمونه‌ای از گذر از سختی‌ها و مصائب است؛ چرا که خداوند متعال در قرآن کریم درباره پیامبر اعظم(صلى‌الله‌عليه‌وآله) می‌فرماید: «أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيماً فَآوَى‌ وَ وَجَدَكَ ضَالاًّ فَهَدَى‌» این سختی‌ها البته همیشگی نیستند، همان‌طور که امیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «الدنيا يوم لك و يوم عليك». زندگی انسان همواره در حال تغییر میان خوشی و سختی است. اگر دوران سختی را سپری می‌کنید، بدانید ممکن است دوران خوشی در راه باشد. این امید ایجاد می‌کند که یک جوان فقیر، خسته یا گرفتار، اگر تلاش کند، خدای متعال گشایش را نصیب او خواهد کرد.

وی درباره سختی‌های دیگری که بزرگان حوزه در طول زندگی خود با آن مواجه بودند، به نمونه‌های مختلفی اشاره کرد و گفت: ما بزرگان زیادی در این زمینه داشتیم که زندگی‌شان با سختی‌های فراوان آغاز شد اما در نهایت به جایگاه‌های رفیع رسیدند. مقام معظم رهبری در زندگی‌نامه خود به این سختی‌ها اشاره کرده‌اند. ایشان می‌فرمایند: «زمانی که می‌خواستم به خانه‌مان بروم، دستم را در جیب بردم و متوجه شدم حتی پول ندارم که کفایتم کند» این‌ها نمونه‌هایی از تلاش و صبر است که نهایتاً موجب موفقیت شد.

نقش اراده و اختیار در تربیت و موفقیت انسان

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت برای روشن کردن ضرورت اراده انسانی در مسیر موفقیت، اضافه کرد: هیچ فردی نمی‌تواند در زندگی خود موفق شود مگر اینکه خودش بخواهد. اراده انسان نقطه شروع است و خداوند متعال به اراده انسان ارزش ویژه‌ای داده است. حتی اگر کسی اراده کند که به مسیر باطل برود، خداوند او را کمک می‌کند؛ چرا که خداوند به انتخاب انسان احترام می‌گذارد. اگر کسی قصد جهنم کند، خداوند می‌گوید نرو؛ اما از آنجایی که اراده انسان قابل احترام است، کمک خواهد کرد. پس انسان باید مسیر خود را با فکر و اراده درست انتخاب کند.

وی در ادامه افزود: اگر کسی بخواهد مسیرش را در جهت خدمت و رشد اخلاقی انتخاب کند، موانع برطرف می‌شود و گشایش‌ها در مسیر او ظاهر خواهند شد. نمونه‌های این موضوع در زندگی شهید رئیسی، دیگر بزرگان و حتی دوستان و استادان ایشان آشکار است.

ضرورت تربیت جامع در حوزه‌های علمیه

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت بر اهمیت تربیت جامع در حوزه‌های علمیه تأکید کرد و گفت: ما باید در حوزه‌های علمیه تلاش کنیم تا شخصیت‌هایی مانند شهید رئیسی را تکثیر کنیم. چنین شخصیت‌هایی نباید نادر باشند. ما نیاز داریم تربیت جوانان را به‌گونه‌ای انجام دهیم که نه‌تنها پایه علمی قوی داشته باشند، بلکه معنویت در وجود آن‌ها به شکل فراگیر رسوخ کند. چرا که علم و معنویت در کنار یکدیگر، تأثیر عمیقی بر انسان دارند و می‌توانند او را بر سخت‌ترین مشکلات فائق سازند.

وی در پایان تصریح کرد: شهید رئیسی نه‌تنها به تربیت علمی افراد توجه داشت، بلکه بُعد تربیتی و معنوی را نیز جدی گرفته بود. زندگی او همواره با تلاش برای گسترش این ابعاد همراه بود. اکنون وظیفه ماست که از زندگی و ویژگی‌های او درس بگیریم و در جهت تربیت نسل آینده گام برداریم.

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان بیان داشت: انسان، به‌ویژه طلبه‌ها، باید از حضور و ارتباط فعال با افراد مؤثر همچون «علما ربانی»، «اساتید اخلاق» و دوستان شایسته بهره ببرند. این مجموعه از افراد می‌توانند نقش مهمی در جهت‌دهی معنویت و اخلاق انسان‌ها ایفا کنند، همان‌طور که حضرت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) در تعلیم کمیل بر نیاز به تقویت بصیرت و معنویت تأکید داشتند، امروزه نیز ارتباط با اهل معنویت و بهره‌گیری از توسل و عبادت، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر در مسیر تربیت است.

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت بیان داشت: همه ما باید معرفت به خداوند را تقویت کنیم و از ابزارهای دینی همچون ذکر، توسل و زیارت استفاده کنیم. زیارت عاشورا، ذکر صلوات و گوش سپردن به سخنان اهل بیت(علیهم‌السلام) کلید تقویت معنویت در دل و جان ما هستند. این اعمال باعث می‌شود انسان در برابر مشکلات استوار باشد و مسیر درست خود را پیدا کند.

معنویت؛ راهی برای استقامت و بهره‌وری اجتماعی

وی با اشاره به تأثیر ویژه معنویت در زندگی طلبه‌ها گفت: ارتباط عمیق با خداوند و انجام عبادت به‌ویژه نماز شب، انسان را به سرمنزل استقامت می‌رساند.

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت با تأکید بر اتصال مستمر افراد به منابع روحانی و عرفانی، مناسب‌ترین فضا را محیط‌هایی همچون حرم، مسجد و محافل معنوی دانست و بیان کرد: طلبه‌ای که می‌خواهد در اجتماع اثرگذار باشد، باید خود را با توسل، اشک، و ارتباط با خدا تقویت کند. این ارتباط همچون شارژ باتری است که انسان در دوران سخت زندگی به آن نیازمند است.

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت در ادامه به ضرورت تقوا در میان تمامی علما و مؤمنین اشاره کرد و افزود: بی‌تقوایی در علما بزرگ‌ترین تهدید برای جامعه است؛ علما و اهل علم باید مراقب باشند که دانش خود را با اخلاق و تقوا همراه کنند. فردی که علم داشته باشد اما از معنویت و تقوا بی‌بهره باشد، موجب انحراف خود و اطرافیانش خواهد شد. همین‌طور، طلبه‌ای که به مرور زمان از اخلاق و تقوا فاصله بگیرد، خود هدف شیطان شده و جامعه‌ای که به او امید بسته، به خطر خواهد افتاد.

خطر غفلت در مسیر علم و عمل

وی با اشاره به تجربیات شخصی خود و داستانی از یکی از اساتید بزرگ گفتند: علما و طلبه‌ها مثل خلبان یک هواپیما هستند. اگر مراقب خود نباشند، نه‌تنها خود، بلکه تمام مسافران این هواپیما یعنی مردم را نیز به خطر می‌اندازند. بنابراین، یک طلبه باید بیش از هر کس دیگر مراقب اعمال، رفتار و نیت‌های خود باشد.

این استاد حوزه علمیه افزود: اگر علما و طلبه‌ها به مسئولیت‌های خود عمل نکنند، شیطان آنها را بیشتر هدف می‌گیرد، چرا که آنها وظیفه دارند کشتی نجات جامعه باشند. معنویت، تقوا و علم سه پایه‌ای هستند که طلبه‌ها باید در زندگی خود تقویت کنند.

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت بر عمل به علم و خدمت به مردم تأکید داشت و گفت: علم به‌تنهایی کافی نیست. اگر عالمی به علم خود عمل نکند، نه‌تنها خود در مسیر انحراف خواهد افتاد، بلکه دیگران نیز در سایه او دچار آسیب خواهند شد. همچنین در روایات آمده است: «عالمی که به علم خود بی‌عمل باشد، مورد نفرت آسمان و زمین است.»

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت خدمت به مردم اشاره کردند و خاطرنشان کرد: علما و افراد ثروتمند باید در کنار عمل به وظایف دینی، در خدمت رسانی به فقرا و نیازمندان نیز بکوشند. طلبه‌ها و علما به‌عنوان راهنمایان جامعه باید تصویر روشنی از دین ارائه دهند تا جوانان و نسل‌های آینده به مسجد‌ها و محافل معنوی روی آورند.

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت در ادامه سخنان خود به ذکر خاطرات آموزنده‌ای از برخی علمای بزرگ پرداخت و یادآور شد: این خاطرات چراغ راه طلبه‌ها و جوانانی است که در مسیر یادگیری و عمل حرکت می‌کنند، بنابراین علمای ربانی، با تقوا و استواری خود توانسته‌اند الهام‌بخش زندگی بسیاری از مردم باشند.

طلبه‌ای که تازه وارد حوزه شده باید از این الگوها بهره گیرد و بداند که زندگی یک عالم و طلبه باید از هر گونه غفلت، تظاهر و انحراف به دور باشد.

نقش علما در ساختن جامعه معنوی

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان گفت: اگر طلبه‌ای بتواند مسیر معنویت و اخلاق را با علم و عمل همراه کند، نه‌تنها به خود کمک کرده، بلکه کشتی نجاتی برای جامعه خواهد بود. اما اگر طلبه‌ای به مسیر تقوا و علم پشت کند، نه‌تنها خود آسیب خواهد دید، بلکه جامعه به بیراهه می‌رود.

معنویت و سعه صدر؛ جوهره ارتباط انسانی

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت در بخشی از سخنان خود با اشاره به اهمیت سعه صدر در مواجهه با سختی‌ها و انتقادها، تأکید کرد: انسان باید دردهای خود را مدیریت کند و از آن‌ها برای رسیدن به آرامش و معنویت بهره گیرد.

وی افزود: شخصی که بتواند با محبت و روش‌هایی سازنده به دیگران پاسخ دهد، به الگویی در اخلاق و انسانیت تبدیل می‌شود، همان‌طور که شهید رئیسی نیز با معنویت خود، روح همکاری و امید را در جامعه زنده نگه داشت؛ چراکه روحانیت باید همواره در کنار مردم باشد و از تکنیک‌های ارتباطی مؤثر بهره گیرد تا بتواند با مخالفان نیز گفتگوی سازنده داشته باشد.

یادگیری از سیره اهل‌بیت(علیهم‌السلام)؛ راهی برای تربیت نسل جوان

وی با بیان اینکه طلبه‌ها و جوانان باید شیوه‌های ارتباط مؤثر را بیاموزند و از سیره اهل بیت علیهم‌السلام، به‌ویژه امام صادق(علیه‌السلام) به‌عنوان الگویی روشن برای مواجهه با چالش‌ها بهره بگیرند، تأکید کرد: طلبه‌ها باید در کنار مردم باشند، از نقدها استقبال کنند و حتی در مواجهه با مخالفان، اهل محبت باشند. سیره اهل‌بیت(علیهم‌السلام) الهام‌بخش ما در ایجاد وحدت و انسجام اجتماعی است.

وی مسائل مربوط به ارتباطات اجتماعی و سیاسی را نیز مورد توجه قرار داد و با اشاره به اهمیت اعتماد متقابل میان نسل جوان و روحانیت، گفت: در زمان امام خمینی(ره)، جوانان به ایشان اعتماد کردند و امام نیز با اعتماد به نسل جوان توانست تحولی عظیم را رقم بزند. این درس بزرگی است که همیشه باید از آن بهره ببریم.

معنویت، شجاعت و تلاش؛ ویژگی شهیدان خدمت

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت در بخشی دیگر از سخنان خود به شخصیت و ویژگی‌های اخلاقی و انقلاب شهید رئیسی پرداخت و گفت: شهید رئیسی از جمله افرادی بود که معنویت در زندگی او جایگاهی برجسته داشت. او شجاعت،‌ پرکاری و سلامت اخلاقی را در خدمت به انقلاب و مردم به‌طور عملی نشان داد.

وی افزود: عملکرد شهیدان خدمت و دیگر بزرگان باید الگویی برای ما باشد. آن‌ها به اسباب دنیوی دل نبستند، بلکه امیدشان به خداوند بود و معنویت را محور تلاش‌ها و فعالیت‌های خود قرار دادند. چنین دیدگاه‌هایی نشان می‌دهد که انسان باید ضمن استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات موجود، دل به اسباب نبندد و تکیه اصلی‌اش بر خداوند باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت همچنین یادآور شد: مقام معظم رهبری در دوران سختی‌های ناشی از کرونا بر دعا و تلاش جمعی تأکید داشتند و این مسائل نشان‌دهنده اهمیت تلفیق معنویت با فعالیت‌های اجتماعی است.

تحول اجتماعی با رویکردی جامع و مبتنی بر وحدت

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت در ادامه سخنان خود به جایگاه وحدت و انسجام اجتماعی اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از اصول اساسی در هر جامعه، ایجاد وحدت میان افراد است. ما باید تمرین کنیم که حتی با کسانی که از نظر فکری یا تعامل اجتماعی با ما تفاوت دارند، گفت‌وگو کنیم و به جای حذف آن‌ها، رویکردی جذب‌محور داشته باشیم.

وی با تأکید بر رویکرد جذب حداکثری یادآور شد: شهیدان خدمت و دیگر شخصیت‌های برجسته انقلاب، در پافشاری بر اصول انقلاب و نیز در ایجاد وحدت اجتماعی، شاخص بودند. این مسئله در جهان امروز، که اختلاف‌ها گاه بسیار عمیق و پیچیده‌تر از گذشته هستند، بیش از پیش اهمیت پیدا می‌کند.

ارتقاء ظرفیت‌های دیپلماسی؛ ایران و موقعیت‌های جهانی

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت همچنین از دیپلماسی فعال دولت و تحولات بین‌المللی کشور، نظیر عضویت ایران در سازمان‌های جهانی همچون شانگهای و گروه بریکس، تجلیل کرد و بیان داشت: این دستاوردها ناشی از تلاش‌هایی است که با اتکا به توان داخلی و ظرفیت‌های موجود در کشور انجام شده است.

وی یادآور شد: در شرایطی که بسیاری از کشورها به دلیل مشکلات سیاسی و اقتصادی دچار رکود هستند، ایران توانسته است از ظرفیت‌های بین‌المللی بهره‌مند شود و جایگاه خود را در عرصه جهانی ارتقاء دهد. این عملکرد نشان‌دهنده مدیریتی است که نه‌تنها علمی و منسجم است، بلکه بر اساس معنویت و توکل به خداوند نیز شکل گرفته است.

حجت‌الاسلام والمسلمین نظافت از اهمیت برنامه‌ریزی‌های نوین، ابتکار و استفاده از ایده‌های جوانان سخن گفت و تأکید کرد: نباید در مسیر تحول و پیشرفت اسیر روش‌های کهنه و بدون نوآوری شویم.

وی اظهار داشت: جامعه اسلامی نیازمند برنامه‌های جدید، طرح‌های تازه، و حل مسائل با رویکردی نوگرا است. باید با مشورت و تعامل به سمت پیشرفت حرکت کنیم و از دانش نسل جوان و ایده‌های نو بهره‌مند شویم.

عضو شورای عالی حوزه علمیه خراسان همچنین از روحیه انتقادپذیری و سعه صدر به‌عنوان یک ویژگی بنیادین برای مدیران، طلبه‌ها و مسئولان یاد کرد و گفت: هرگونه انتقاد سازنده باید گرامی داشته شود و ما باید توانایی پذیرش نقدها را داشته باشیم و به جای انتقام و تخریب، از آن برای پیشرفت بهره‌مند شویم. این همان چیزی است که شهیدان خدمت نیز در عمل به ما آموختند.